Zie je soms door de bomen het bos niet meer wanneer je met een vertaler of vertaalbureau praat?
Als de wereld van het vertalen jou niet zo bekend is, kun je al snel overweldigd worden door al die vage of zelfs onbekende begrippen, zoals lokaliseren, transcreatie, keywords enz.
In deze verklarende woordenlijst vertel ik je wat meer over de begrippen die ik het vaakst gebruik in mijn communicatie met klanten. Zie je een bepaald woord niet in de lijst staan? Neem dan gerust even contact met me op en dan voeg ik het begrip toe!
In deze verklarende woordenlijst vertel ik je wat meer over de begrippen die ik het vaakst gebruik in mijn communicatie met klanten. Zie je een bepaald woord niet in de lijst staan? Neem dan gerust even contact met me op en dan voeg ik het begrip toe!
Bij adaptatie wordt een tekst aangepast of herschreven zodat die geschikt is voor een nieuw(e) doelgroep, cultuur, doel, regio of land. In die laatste twee gevallen valt adaptatie onder lokalisatie*.
Meestal moeten we bij adaptatie de stijl, het register, de grammatica of de woordenschat in een tekst aanpassen zodat de lezer zich echt aangesproken voelt.
Voorbeeld: de aanpassing van Nederlandse content voor de Belgische markt.
Een vertaling die voorzien is van de handtekening en stempel van een beëdigd vertaler. Je hebt meestal een beëdigde vertaling nodig voor officiële procedures (overheidsprocedures, politie enz.).
De tekst in de brontaal die vertaald moet worden.
Een CAT-tool is een software die vertalers helpt bij het vertalen en die de productiviteit van vertalers verhoogt, bv. SDL Trados Studio. CAT staat voor Computer Assisted Translation of computerondersteund vertalen.
Opgelet: verwar CAT-tools niet met vertaalmachines, zoals Google Translate.
Copywriting is het schrijven van aantrekkelijke content of teksten voor commerciële of marketingdoeleinden om potentiële klanten te bereiken.
Er gaat een heel creatief proces schuil achter copywriting. De copywriter moet de doelgroep en de cultuur dan ook door en door kennen. Copywriting is daarom niet voor iedereen weggelegd.
Dit zijn de mensen die de vertaling uiteindelijk zullen lezen en gebruiken. Voorbeelden zijn atleten, ouderen, make-upartiesten, scholen enz.
De vertaling, dus het resultaat van het vertaalproces.
DTP staat voor desktop publishing. Het omvat het hele proces waarbij documenten worden opgemaakt en klaargemaakt voor gedrukte of digitale publicatie.
Soms is er ook DTP nodig bij vertalingen om de originele lay-out te herstellen en een document af te leveren aan de klant dat klaar is voor gebruik.
Het begrip editing (of redigeren in het Nederlands) wordt tegenwoordig veelal gebruikt om te verwijzen naar de revisie van machinevertalingen (bv. Google Translate of DeepL). Het betekent dat een vertaler de machinevertaling naleest en de nodige aanpassingen doorvoert om een vlotte, spontane vertaling af te leveren aan de klant.
Op dit moment zijn heel wat bedrijven druk in de weer om hun communicatie inclusiever te maken. Dat betekent dat ze inzetten op genderneutraal taalgebruik.
Bij genderneutraal taalgebruik is er geen plaats voor bevooroordeelde, discriminerende of vernederende woordkeuzes en wordt er niet verwezen naar een specifiek geslacht of gender.
Voorbeeld: in het Nederlands spreken we niet meer van verpleegster, maar van verpleegkundige.
Globalisering betekent dat bedrijven de grens oversteken en klanten willen bereiken van over de hele wereld.
Om in die opzet te slagen, moeten bedrijven producten ontwikkelen en vervaardigen die geschikt zijn voor de wereldwijde distributie.
Keywords zijn woorden en zinnen die internetgebruikers ingeven in zoekmachines (zoals Google, Bing enz.) om informatie te vinden over een bepaald onderwerp. Keywords worden soms ook wel SEO keywords, keyphrases of zoekopdrachten genoemd.
Het is belangrijk om de juiste keywords te kiezen om hoger getoond te worden in zoekmachines en om het verkeer naar jouw website te verhogen en nieuwe klanten aan te trekken.
Bij een kwaliteitscontrole wordt gekeken of de vertaling van goede kwaliteit is, met name het consequente gebruik van terminologie, grammatica enz.
Een literair vertaler is een vertaler die gespecialiseerd is in de vertaling van literaire werken, zoals kinderboeken, romans, poëzie enz.
Lokalisering betekent dat de content wordt aangepast aan een specifieke regio, bijvoorbeeld van Nederlands-Nederlands naar Belgisch-Nederlands.
Een LSP is een aanbieder van taaldiensten, zoals vertalingen, revisies, proofreading, copywriting, lokalisering enz.
Een vertaling die wordt gegenereerd door een vertaalmachine, zoals Google Translate of DeepL, zonder tussenkomst van een menselijke vertaler.
Machinevertalingen zijn meestal niet van goede kwaliteit. Vaak gebruiken ze verschillende vertalingen voor hetzelfde woord, bevatten ze regelrechte fouten en ze kunnen ook de vertrouwelijkheid van documenten in het gedrang brengen.
Pas dus op wanneer je een vertaalmachine gebruikt om je documenten te vertalen!
Een echte, menselijke vertaler, in tegenstelling tot machines, die jouw content vertaalt.
Laten we hopen dat die niet snel uitsterven.
De taal die iemand als kind tijdens het opgroeien heeft geleerd.
Ondertitels zijn een schriftelijke weergave van gesproken berichten, bv. de ondertitels van een film of serie.
Proofreading betekent dat een tekst, content of vertaling wordt gecontroleerd op eventuele fouten of dat de vlotheid wordt verbeterd voordat de tekst wordt gepubliceerd of gedeeld.
We werken altijd met het vierogenprincipe, en dat betekent dat er twee mensen hun tanden zetten in een vertaling: een vertaler en een revisor die de hele vertaling nakijkt.
Tijdens een revisie worden de bron- en de doeltekst met elkaar vergeleken en worden er eventuele aanpassingen doorgevoerd.
SDL Trados Studio is een van de meestgebruikte CAT-tools.
Met deze software kunnen vertalers een vertaalgeheugen* en een termbase* aanmaken voor elke klant en kunnen we de productiviteit verhogen.
Een CAT-tool mag niet verward worden met een vertaalmachine.
Een SEO-vertaling is een vertaling die rekening houdt met keywords en SEO zodat de content zo hoog mogelijk in een zoekmachine wordt getoond.
Een stijlgids is een document waarin een bedrijf richtlijnen geeft over de regels voor het schrijven en opmaken van content.
Een taalkundige is iemand die taalkunde heeft gestudeerd (taalkunde is de studie naar elk facet van taal, zoals grammatica, spelling, fonetica enz.).
Een termbase is een lijst met bedrijfsspecifieke begrippen en hun (goedgekeurde) vertaling. De termbase moet ervoor zorgen dat in alle vertalingen dezelfde begrippen worden gebruikt.
Bij een terugvertaling van een creatieve (marketing-)vertaling wordt de content letterlijk (woord voor woord) terugvertaald naar de brontaal.
Dit doen we doorgaans om de klant een idee te geven van de creatieve vrijheden bij de vertaling van, bijvoorbeeld, een slogan, een productnaam, een woordspeling enz.
Een (soms gratis) vertaling om te kijken of de kwaliteit en de vertaalstijl van de vertaler aansluiten bij jouw verwachtingen. Testvertalingen zijn meestal beperkt (max. 300 woorden).
De vertaling van een boodschap in gesproken taal of gebarentaal naar een andere gesproken taal of gebarentaal. De tolken blijven daarbij trouw aan het register en het doel van de oorspronkelijke boodschap.
Transcreatie is een mix van vertaling en copywriting. Bij transcreatie vertalen we niet zomaar een tekst. We creëren als het ware een tekst die dezelfde boodschap overbrengt, maar die is afgestemd op de cultuur van de doelmarkt. Transcreatie vraagt veel meer creativiteit.
Bij transcriptie worden gesproken berichten van een geluids- of video-opname omgezet in tekst, inclusief alle spreekfouten, stopwoordjes of scheldwoorden.
Dit is iemand die twee moedertalen heeft, bijvoorbeeld Nederlands en Frans.
Een verklarende woordenlijst is een lijst met begrippen en hun definitie of uitleg die is opgesteld in één taal, zoals deze woordenlijst.
Een vertaalgeheugen (of TM in het Engels) is een database waarin alle vertaalde zinnen, alinea’s of segmenten worden opgeslagen. Zo kunnen vertalers ervoor zorgen dat in teksten voor dezelfde klant altijd dezelfde vertalingen worden gebruikt.
De omzetting van een schriftelijke tekst die is opgesteld in een taal naar een andere taal.
Een creatievere vertaling van een tekst, waarbij de vertaler meer vrijheid krijgt om af te wijken van de brontekst.
Ik hoop dat je wat wijzer bent geworden uit deze verklarende woordenlijst met begrippen die ik vaak gebruik in mijn communicatie met klanten.
Als je een ander begrip tegenkomt en niet weet wat het betekent, laat het dan even weten! 🙂
Liefs,
Reineke
